Actuele situatie in de landbouw

Vertrouwen akkerbouwers iets toegenomen
Het vertrouwen van akkerbouwers is in het vierde kwartaal van 2024 licht gestegen (met 2 punten) vergeleken met het vorige kwartaal (figuur 3), maar blijft met 3 punten onder het langjarig gemiddelde van 8 punten (2014-2023).

De Agro Vertrouwensindex wordt bepaald door de stemming over de huidige bedrijfssituatie en de verwachting van de bedrijfssituatie op middellange termijn (2 à 3 jaar). Een index van nul geeft aan dat de groep ondernemers die vertrouwen heeft in hun onderneming even groot is als de groep ondernemers met gebrek hieraan. De lichte stijging komt door een positievere beoordeling van de huidige bedrijfssituatie; de middellange termijnverwachting bleef gelijk. Beide indices liggen in het vierde kwartaal van 2024 onder het langjarig gemiddelde.

Vertrouwen melkveehouders wederom gestegen
Het vertrouwen van melkveehouders is drie kwartalen op rij toegenomen (figuur 3). en kwam in het vierde kwartaal van 2024 uit op 11 punten – gelijk aan het langjarige gemiddelde. De toename komt vooral door een gunstiger oordeel over de huidige bedrijfssituatie, die steeg met 14 punten tot 30 punten, ruim boven het langjarig gemiddelde (21 punten). In de verwachting over de economische bedrijfssituatie over 2 à 3 jaar is weinig veranderd in het vierde kwartaal van 2024; deze ligt wat onder het langjarig gemiddelde.

Saldo melkveehouderij op hoog niveau
Het maandsaldo van het gestandaardiseerde melkveebedrijf is in de loop van 2024 sterk gestegen tot bijna 36.000 euro in december 2024 en januari 2025 (figuur 4). Dat is ruim 50% boven het niveau van januari 2024 en 66% boven het tienjarig gemiddelde voor de maand januari. Ten opzichte van december bleef het saldo op peil door hogere prijzen voor kalveren en slachtkoeien. Het gestandaardiseerde bedrijf is een bedrijf van 117 melkkoeien met een gemiddelde melkproductie van 9.080 liter per koe.

Geleidelijke stijging melkprijs
De verbetering van het maandsaldo melkveehouderij (zie hiervoor) is mede te danken aan de stijging van de melkprijs. Vanaf het najaar van 2023 is de melkprijs gestegen van 40 euro tot 55 euro per 100 kg in februari dit jaar (figuur 5). Dat is ruim een tiende hoger dan de gemiddelde prijs over 2024 (49 euro), en 40% boven het tienjarig gemiddelde. Daarin valt ook het jaar 2022 waarin de melkprijs een recordniveau bereikte van 63 euro per 100 kg.

Lagere kosten voor veevoer op melkveebedrijven in 2024
De gemiddelde betaalde kosten en afschrijvingen in de melkveehouderij stijgen volgens de raming in 2024 met 14.000 euro (+3%) tot 546.000 euro per bedrijf door onder meer hogere kosten van gebouwen, machines en werktuigen, betaalde rente en mestafzet. De mestafzetkosten stijgen met circa 6.000 euro tot 14.000 euro per bedrijf. De kosten van veevoer, kunstmest en energie dalen volgens de raming in 2024 met 7% dankzij lagere prijzen (figuur 7).

Lagere opbrengsten akkerbouwbedrijven in 2024
De totale opbrengsten in de akkerbouw dalen volgens de raming in 2024 met 14.000 euro (-3%) ten opzichte van 2023 tot gemiddeld 408.000 euro per bedrijf. De kg-opbrengsten van de aardappelen in 2024 zijn over het algemeen redelijk tot goed, met naar verwachting fors hogere prijzen voor zetmeel- en pootaardappelen (15% tot 20%), en een wat lagere prijs (-5%) voor consumptieaardappelen. De opbrengst van suikerbieten valt veel lager uit door een lagere kg-opbrengst en een sterke prijsdaling (-20%). Ook de prijs van zaaiuien neemt sterk af (-35%), maar de kg-opbrengst stijgt licht. De graanprijzen voor oogstjaar 2024 zijn gestabiliseerd (figuur 6) en weer terug op het prijsniveau van voor de oorlog in Oekraïne. Door de natte weersomstandigheden vielen de kg-opbrengsten van granen in 2024 erg tegen.

Hogere kosten akkerbouwbedrijven in 2024
De gemiddelde betaalde kosten en afschrijvingen in de akkerbouw stijgen volgens de raming in 2024 met 11.000 euro (+4%) tot 316.000 euro per bedrijf. De kosten van bedrijfsmiddelen zijn over de hele linie gestegen, met name die van gewasbeschermingsmiddelen, gebouwen en machines en financiering. De kosten van energie en kunstmest dalen door de lagere prijzen.