Actuele situatie in de landbouw

Vertrouwen akkerbouwers opnieuw gedaald
Het vertrouwen van akkerbouwers is in het tweede kwartaal van 2024 opnieuw afgenomen, nu met 3 punten tot 1 punt (figuur 3), en ligt daarmee onder het gemiddelde niveau in de periode 2014-2023 (8 punten). De Agro Vertrouwensindex wordt bepaald door de stemming over de huidige bedrijfssituatie en de verwachting van de bedrijfssituatie op middellange termijn (2 à 3 jaar). Een index van nul geeft aan dat de groep ondernemers die vertrouwen heeft in hun onderneming even groot is als de groep ondernemers met gebrek hieraan. De lagere vertrouwensindex is veroorzaakt door een veel lager oordeel over de huidige bedrijfssituatie, waarschijnlijk mede ingegeven door het zeer natte voorjaar.

Deze stemmingsindex daalde met 15 punten tot 11 punten, ruim onder het gemiddelde van de afgelopen tien jaar (20 punten).

Vertrouwen melkveehouders gestegen
Het vertrouwen van melkveehouders is in het tweede kwartaal van 2024 weer wat hersteld na het dal in het eerste kwartaal. Het vertrouwen blijft met 1 punt echter laag (figuur 3), en ligt ruimschoots onder het gemiddelde van 11 punten over de periode 2014-2023. Het lage vertrouwen zal onder meer te maken hebben met de hoge kostprijs van melk, afbouw van de derogatie en de stikstofproblematiek.

Het toegenomen vertrouwen in het tweede kwartaal is zowel het gevolg van een betere stemming over de huidige bedrijfssituatie, als een hogere verwachting over de economische bedrijfssituatie over 2 à 3 jaar. Het iets gunstigere oordeel over de huidige situatie kan te maken hebben met de geleidelijk stijgende melkprijs.

Stijging saldo melkveehouderij
Het saldo van het gestandaardiseerde melkveebedrijf is in augustus 2024 uitgekomen op 26.600 euro per bedrijf (figuur 4), 2% meer dan de voorgaande maand en 35% boven het tienjarig (2014-2023) gemiddelde van de maand augustus. Het gestandaardiseerde bedrijf is een bedrijf van 112 melkkoeien met een gemiddelde melkproductie van 8.950 liter per koe.

Geleidelijke stijging melkprijs
De verbetering van het maandsaldo melkveehouderij (zie hiervoor) is mede te danken aan de stijging van de melkprijs. Vanaf het najaar van 2023 is de melkprijs gestegen van 40 euro tot bijna 49 euro per 100 kg in augustus dit jaar (figuur 5). Dat is 8% hoger dan de gemiddelde prijs over 2023 (45 euro), en een kwart boven het tienjarig gemiddelde (bijna 39 euro per 100 kg in de periode 2014-2023). Daarin valt ook het jaar 2022 waarin de melkprijs een recordniveau bereikte van 63 euro per 100 kg.

Aardappelprijzen sterk in de lift
Na de zeer sterke daling van de prijs van consumptieaardappelen in het najaar 2023 tot 16 euro per 100 kg, is de prijs gaan stijgen tot 66 euro in augustus dit jaar (figuur 6). De oplopende prijs is het gevolg van weinig aanbod door een tegenvallende oogst in het afgelopen seizoen door het natte najaar, en de moeizame pootomstandigheden in 2024. De graanprijs is na een recordhoogte van 380 euro per ton in mei 2022, gestaag gedaald tot ongeveer 200 euro per ton in juli van dit jaar (figuur 6), mede op basis positieve oogstverwachtingen voor seizoen 2024-2025.

Prijzen veevoer en brandstof vrij stabiel
De prijzen van productiemiddelen, zoals veevoer, energie en kunstmest, zijn na het hoge niveau in 2022 in 2023 weer sterk gedaald (figuur 7). De prijsindex van veevoer (op basis van standaardbrok A) is in augustus van 2024 uitgekomen op 145, ofwel 45% boven de gemiddelde prijs in 2015. De prijsindex van kunstmest (op basis van kalkammonsalpeter) is in juni/juli gedaald tot 107, en de prijsindex van brandstof (gasolie) is afgenomen tot 133 (in augustus).