11 december 2024 | 4 min.
Het vertrouwen dat boeren en tuinders in de land- en tuinbouw in hun onderneming hebben blijft laag. Uit de Agro Vertrouwensindex van het derde kwartaal van 2024 blijkt dat het vertrouwen verder daalt met 1 punt. De Agro Vertrouwensindex komt hiermee op 4 punten. Met name de toenemende kosten, stijgende rente en ziektes als blauwtong, zorgen voor minder vertrouwen. Dit ondanks de stijgende prijzen voor producten als melk, boerenkaas, boter, melkpoeder en vleeskuikens.
Met name akkerbouwers en melkveehouders zijn negatiever gestemd en zitten sterk onder het langlopende gemiddelde. Bij de glastuinbouw, de biologische sector en de varkenshouderij is dat beperkt lager, terwijl opengrondstuinders net boven hun langjarige gemiddelde uitkomen. Ook pluimveehouders hebben momenteel een stuk meer vertrouwen dan gangbaar is in hun sector.
De stemmingsindex van de akkerbouw ligt meer dan 3 punten onder het gemiddelde van de totale land- en tuinbouw dit derde kwartaal van 2024. Mark Manshanden, onderzoeker bij Wageningen Economic Research, geeft aan dat dit mogelijk te maken heeft met de oogst die in het derde kwartaal is gestart. De signalen van de lagere bietenprijzen en de hoge prijzen van imputs als gewasbescherming maakt het economisch vooruitzicht minder rooskleuring dan afgelopen jaren. Het aardappelaanbod in omringende landen is groot en daarmee wordt er nog weinig aardappel buiten de contracten verhandeld in Nederland. De tarweoogst is ronduit slecht, maar de prijzen lijken weer wat te stijgen. Al met al lijkt het een gemiddeld jaar te worden.
Akkerbouwers zijn even negatief over hun economische bedrijfssituatie voor de middellange termijn (2 à 3 jaar) als vorig kwartaal. De index blijft staan op -8 punten. Het langjarige gemiddelde (2013-2023) voor de akkerbouw voor deze index ligt op -2,5.
Een verklaring voor de negatieve economische verwachting voor de middellange termijn is volgens Manshanden lastig te duiden. Gewasprijzen zijn gezakt na twee uitzonderlijke jaren. De kostprijs van veel gewassen is de laatste jaren gestegen en het is de vraag of de gewasprijzen dat blijven compenseren. Ook het beleid rondom waterkwaliteit hangt als een donkere wolk boven de sector.
Het vertrouwen van melkveehouders heeft zich in het derde kwartaal van 2024 verder hersteld van het zeer lage niveau (-7 punten) van het eerste kwartaal dit jaar en bedraagt bijna nu 6 punten. Het ligt hiermee nog steeds onder het langjarig gemiddelde (11 punten).
De stemmingsindex, die in het tweede kwartaal was gestegen, is in het derde kwartaal weer iets teruggevallen (2 punten) en is met ruim 16 punten verder verwijderd geraakt van het langjarig gemiddelde van 21,5 punten. Ook voor de middellange termijn blijven melkveehouders negatiever gestemd dan normaal, maar zijn positiever dan het vorige kwartaal. Met -3,5 punten ligt dit echter nog steeds onder het langlopende gemiddelde van 2,3 punten.
Volgens sectordeskundige Jakob Jager van Wageningen Economic Research zijn de toenemende kosten van onder andere rente, gebouwen, machines en onderhoud, mestafzet, blauwtong en een breed scala aan algemene kosten de belangrijkste redenen voor deze minder optimistische stemming. Ondanks de gestaag toenemende en relatief hoge melkprijs. De lagere scores voor de langere termijn kunnen volgend Jager worden veroorzaakt door de onzekerheid die er is rondom de vermindering van de stikstofuitstoot door de agrarische sector, het (Europese) natuurbeleid, de afbouw van derogatie en de toenemende kosten.
De vertrouwensindex van de biologische sector daalde 7 punten. Vooral de stemmingsindex daalde sterk; -22 punten. Vermoedelijk is dit een tijdelijke terugval. Voor de langere termijn houden biologische bedrijven wel vertrouwen in hun onderneming want de index voor de middellange termijn steeg met 6 punten.
Half december zal Wageningen Economic Research weer inzicht geven in de inkomensontwikkelingen van onder andere de akkerbouw en melkveehouders in 2024. In deze raming zullen de verschillende aspecten van invloed op het inkomen verder worden uitgediept. Ook zal de raming van het jaar 2023 worden omgezet naar voorlopige cijfers. Hier vindt u meer informatie over dit project Inkomensraming land- en tuinbouw - WUR en Agrimatie kunt u de gegevens rond die tijd ook bekijken; Agrarische feiten en cijfers.
Meer gedetailleerde gegevens over de Agro Vertrouwensindex zijn te vinden op www.agrimatie.nl
Aanmelden
Heeft u een primair agrarisch bedrijf? En wilt u deelnemen aan de Agro Vertrouwensindex? Ga dan naar de website van Wageningen Economic Research, uitvoerder van dit onderzoek, en meld u aan.