15 juli 2025 | 4 min.
Een gezonde bodem is van onschatbare waarde voor de landbouw, natuur en samenleving als geheel. Toch staat de bodemkwaliteit in Nederland onder druk. Gelukkig groeit het bewustzijn. De Open Bodemindex (OBI) ondersteunt boeren bij duurzaam bodembeheer. Het is een praktische en objectieve tool die inzicht geeft in de staat en het potentieel van de bodem. In dit interview deelt Jan Arie Koorevaar, directeur van Stichting OBI en biologisch melkveehouder, zijn visie op bodemgezondheid, de rol van OBI en hoe deze aanpak bijdraagt aan een toekomstbestendige landbouw.
Mijn naam is Jan Arie Koorevaar. Sinds mei 2022 ben ik directeur van Stichting Open Bodemindex (OBI). Daarnaast run ik een biologisch melkveebedrijf in de Alblasserwaard. Ook ben ik actief als dagvoorzitter en lokaal politicus. Die combinatie van praktijkervaring, betrokkenheid bij de agrarische sector en mijn maatschappelijke inzet vormen een mooie basis voor mijn werk bij OBI.
Een aantal jaar geleden klonk steeds vaker het geluid dat het slecht gesteld is met de Nederlandse bodem. En dat klopt op sommige plekken ook. Op mijn eigen bedrijf zie ik ook het minst presterende perceel, maar ik zie ook percelen die het juist goed doen. Wat al die gronden gemeen hebben, is dat er altijd ruimte is voor verbetering.
De kracht van OBI is dat het die verbeterkansen objectief inzichtelijk maakt. Het is een positief hulpmiddel in plaats van een oordeel. Juist die combinatie van objectiviteit en een op ontwikkeling gerichte benadering sprak me aan. Dat was voor mij de reden om me als directeur aan OBI te verbinden.
De ontwikkeling van OBI gaat door. Steeds meer landgebruikers zijn benieuwd naar hun OBI-score – en dat begrijp ik goed. De OBI-score geeft namelijk geen waardeoordeel over een perceel, maar laat zien wat het potentieel is van de bodem, op basis van zijn functies.
Veel boeren en telers zijn gewend om te denken in chemische niveaus – stikstof, fosfaat – en daarop hun bemesting af te stemmen. OBI kijkt breder en meer op de lange termijn: wat kun je nu doen om de bodem vruchtbaar en veerkrachtig te houden?
We hebben inmiddels een totaaloverzicht ontwikkeld waarmee je in één oogopslag ziet hoe je percelen scoren en in welke klasse ze vallen. Binnenkort voegen we meer functies toe en zijn we gestart met een project dat alle bodemecosysteemdiensten in beeld brengt.
Voor een boer of teler is het essentieel dat de bodem ook op de lange termijn blijft presteren – dat je kunt blijven oogsten. Dat is één van de ecosysteemdiensten van de bodem: het leveren van voedsel. Maar er zijn er meer. Denk aan waterregulatie, het zelfreinigend vermogen van de bodem of de bodembiodiversiteit.
Die diensten bepalen in belangrijke mate hoe robuust en toekomstbestendig je bedrijf is. Met de OBI – tool maken we die functies ook meetbaar en zichtbaar.
OBI geeft inzichten die verder gaan dan de uitkomsten van een klassiek grondmonster. Neem bijvoorbeeld verdichting. OBI kan laten zien dat er sprake is van natschade of verdichte lagen in de bodem.
Zo’n inzicht helpt om het goede gesprek te voeren met je bodemadviseur of rentmeester. Bijvoorbeeld over hoe je omgaat met bodemdruk of het toenemende gewicht van machines. Verdichting is naar mijn mening een onderschat probleem, en OBI helpt om daar gericht actie op te ondernemen. Zo zou je kunnen kiezen voor een luchtdrukwisselsysteem of een bredere trekkerband.
Kijk verder dan alleen het aanvullen van chemische elementen. Sta stil bij het bredere plaatje van bodemkwaliteit en waar verbeterkansen liggen. Ga daarover in gesprek met je rentmeester: wat heb je nodig om jouw bodem vruchtbaar te houden op de lange termijn?
En heb je je nog niet aangemeld bij OBI? Doe dat dan vooral. We hebben een nieuwe brochure en handleiding beschikbaar waarin het aanmeldproces en het nut van OBI helder worden uitgelegd. En onze vernieuwde website is live – houd die dus zeker in de gaten voor het laatste nieuws.
Voor het laatste nieuws kun je je hier inschrijven voor de nieuwsbrief van OBI.
